በየዕለቱ የቴክኖሎጂ ውጤቶች ውስብስብ እየሆኑ በመጡበት ባለንበት ዓለም እንዲህ ዓይነት ምሥሎችን በዐይን አይቶ የቴክኖሎጂ ፈጠራ መሆናቸውን መለየት ቀላል አይደለም።
ከምሥሎች ባሻገር ሥነ ጽሑፎች፣ ሙዚቃ እና ግጥም እንዲያው በአጠቃላይ የሥነ ጥበብ ውጤቶች በሰው ሰራሽ አስተውሎት (ኤአይ) አማካይነት እየተመረቱ ነው።
እነዚህ በኤአይ አማካይነት የሚዘጋጁት ሥራዎች ለእውነታ እጅግ የቀረቡ በመሆናቸው ምክንያት የሰው ልጅ የአእምሮ እና የእጅ ውጤት ከሆኑት ጋር መለየት እጅጉን አዳጋች እየሆኑ መጥተዋል።
ታዲያ አንዳንዶች ይህን የቴክኖሎጂ ውጤት ላልተገባ ዓላማ በመጠቀም እውነት የሚመስሉ ይዘቶችን በማሰራጨት በርካቶችን እያሳሳቱ ይገኛሉ።
በቅርቡም በኢትዮጵያ ውስጥ ሰዎች መልዕክቶቻቸውን ለማስተላለፍ ወይም ደግሞ ሐሰተኛ ዜናዎችን ሆነ ብሎ ለማሰራጨት በሰው ሰራሽ አስተውሎት የተዘጋጁ ምሥሎችን በማዘጋጀት ሲያጋሩ በስፋት እየታዩ ነው።
ብዙዎች በኢትዮጵያ ያለውን የኑሮ ውድነት፣ ሥራ አጥነት፣ የመብት ጥሰቶች እና ማኅበራዊ ጉዳዮች ይገልጻሉ የሚሏቸውን ምሥሎች በኤአይ እያመረቱ ያጋራሉ። ታዲያ እነዚህን ለእውነት የቀረቡ ምሥሎችን ለበርካታ ሰዎች ሲያጋሩ ምሥሎቹ እውነተኛ ሳይሆኑ በኤአይ የተመረቱ እንደሆኑ አይገልጹም።
በኤአይ ምስል እንዴት ይሠራል?
እንዲህ አይነቶቹ በዘመናዊ ቴክኖሎጂ የተዘጋጁትን እውነተኛ የሚመስሉ ምሥሎች የሚዘጋጁት ልፋትን በማይጠይቅ በቀላል ሁኔታ ነው። ይህም የሚሠራው ለሰው ሰራሽ አስተውሎት (ኤአይ) የምንፈልገውን ምሥል መረጃ በጽሁፍ በመስጠት ትዕዛዝ በመስጠት ነው።
ስለዚህ ሂደቱን በቀላሉ ለማስረዳት ቴክኖሎጂው ጽሑፍን ወደ ምሥል በመቀየር ነው እውነት መሳይ ፎቶዎችን የሚሰጠው።
የሰው ሰራሽ አስተውሎት ውጤት የሆነ ምሥል ለማግኘት ምሥሎቹን ወደሚሠሩ ጄኔሬቲቭ ኤአይ (generative AI) ወደሚባሉ ድረ-ገጾች በመሄድ በጽሑፍ ትዕዛዝ በመሰጠት የፈለግነውን ዓይነት ምሥል ማግኘት እንችላለን።
በስፋት ከሚታወቁ የሰው ሰራሽ አስተውሎት ውጤቶች የሆኑ ምሥሎችን መሥራት የሚቻሉባቸው በርካታ ድረ ገጾች ያሉ ሲሆን፣ ቁጥራቸው እየጨመረ ከመጡት ተመሳሳይ ድረ ገጾች መካከል Midjourney, Dall.E, Adobe Firefly, NightCafe, Stable Diffusion ተጠቃሽ ናቸው።
ከላይ እንደምሳሌ የተጠቀምነውን ምሥል ያወጣው አዶቤ ፋየርፍላይ ድረ-ገጽ ነው።
እነዚህን ምሥሎች እንዴት መለየት ይቻላል?
ምንም እንኳ የምንፈልገውን ዓይነት ምሥል ለማግኘት ሰው ሰራሽ አስተውሎት (ኤአይ) ቀላል አማራጭ ሆኖ ቢቀርብም ይዞት የሚመጣው ስጋትም አለ።
አንዳንዶች የገንዘብ ጥቅም እና የፖለቲካዊ ትርፍ ለማግኘት ሲሉ የኤአይ ውጤቶችን በመጠቀም ሰዎችን ሆነ ብለው ሲያሳስቱ ታይተዋል። በርካቶች ገንዘባቸውን ተጭበርብረዋል ሌሎች ደግሞ መልካም ስማቸውን አጥተዋል።
በኤአይ የሚሠሩ ምሥሎች ለእውነት እጅጉን የቀረቡ ስለሆኑ እውነተኛነታቸውን መለየት እጅግ አዳጋች ሊሆን ይችላል።
ይሁን እንጂ በትኩረት ምሥሎችን በመመልከት በምሥሉ ላይ እርስ በእርስ ሊጣረሱ የሚችሉ ነገሮችን ልናስተውል እንችላለን።
በምሥሉ ላይ ማየት የሚቻል ከሆነ ብርሃን የሚመጣበትን እና በምስሉ ላይ ያለው ግለሰብ ጥላ ያረፈበትን አቅጣጫ እንመልክት። አቀማመጡ ተፈጥሯዊ ካልሆነ የፎቶውን ትክክለኛነት መጠርጠር ተገቢ ነው።
ሌላው ደግሞ ኤአይ ምስሎችን የሚያቀናብረው ኢንተርኔት ላይ ከሚሰበስባው ምሥሎች ስለሆነ በአንድ ሰው ምስል ላይ የተለያዩ የቆዳ ቀለም ያላቸው አካላትን ልንመለከት እንችላለን።
ፊቷ የጥቁር ሴት የሆነ ሴት ምስል ላይ እጆቿ፣ ጣቶቿ ወይም ሌላኛው የሰውነት ክፍሏ የተለየ የቆዳ ቀለም ሊኖረው ይችላል።
ሌላው ከግምት ውስጥ መግባት ያለበት ነገር የምሥል ጥራት ነው። የኤአይ ምሥሎች በጣም የጠሩ ናቸው። በምሥሉ ላይ የሚታዩት ሰዎች ፊት “እንደ መስተዋት ጥርት” ያለ፤ አካባቢውም እንከን የማይወጣለት ከመሰለ ፎቶ ተፈጥሯዊ ስለመሆኑ መጠርጠር ያስፈልጋል።
ሌላኛው የኤአይ ምሥል ሊለይ የሚችልበት መንገድ አብዛኛውን ጊዜ የኤአይ ምሥል ከጀርባ ያለውን ያደበዝዛል ወይም ውብ የሆነ ገጽታን ይሠጣል።
የሚመለከቱት ምሥል ትኩረቱ ጎልተው በወሰጡት ሰዎች ላይ ሆኖ ጀርባው እንዲደበዝዝ ተደርጓል?
ሌላኛው የኤአይ ምሥል ትክክለኛነትን ልናረጋግጥ የምንችልበት መንገድ ምሥሎቹን በሌላ የቴክኖሎጂ ውጤት መፈተሽ ነው።
በርካታ በኤአይ የተሠሩ ምሥሎችን የሚለዩ ድረ-ገጾች (ai image detector) ገጾች ስለሚገኙ የፎቶዎቹ መገኛ የሊንክ አድራሻን በማስገባት ወይም ፎቶግራፎቹን በመጫን ፍተሻ ማድረግ ይቻላል።
